De agrarische dierhouderij in Nederland kent een aanzienlijk mestoverschot. Zou al deze mest op Nederlandse weilanden en akkers worden uitgereden, dan zou de fosfaatlimiet van de Europese Unie vele malen worden overschreden. Om die reden wordt een (steeds kleiner wordend) deel van de overtollige mest geëxporteerd naar de buurlanden. Een ander deel wordt op de eigen boerderij of elders verwerkt. De mest wordt daarbij gescheiden in een vast en een vloeibaar deel: de "dikke en de dunne fractie": De dikke fractie kan bijvoorbeeld worden gebruikt als box - of stalstrooisel (bijvoorbeeld in een compoststal) of worden omgevormd tot koemestkorrels. De dunne fractie kan worden ontdaan van mineralen en vervolgens gezuiverd zodat dit verantwoord kan worden geloosd.
De mestscheidingssystemen worden steeds complexer. In de folder http://www.strocon.nl/wp-content/uploads/2016/05/Strocon-mestverwerking-folder.pdf vindt u een duidelijk omschreven voorbeeld van een modern, complex scheidingsproces
Ook aan mestverwerking zijn risico's gebonden. Dit betreft niet alleen de reeds eerder beschreven risico's van mestgassen, maar ook die van gevaarlijke stoffen die gebruikt worden om ammoniak in te vangen, met als doel dit later te gebruiken als stikstofhoudende kunstmest. Hiervoor wordt meestal zwavelzuur gebruikt. Een wat efficiënter maar ook duurder en gevaarlijker (en daardoor gelukkig minder vaak gebruikt) alternatief is salpeterzuur. Beide zuren worden in bovenstaande folder genoemd.
Dat er ook ongevallen mee kunnen gebeuren, vermeld de folder niet. Dit is echter wel iets om gedegen rekening mee te houden!
Beide zuren zijn sterk bijtend en kunnen gevaarlijke gassen produceren. Salpeterzuur (HNO3) is daarnaast zo reactief dat bij contact met andere stoffen gemakkelijk brand ontstaat. De roodbruine dampen van salpeterzuur, "nitreuze gassen", komen sommige jaren ook vrij uit voederkuilen (zie het hoofdstuk fermentatie, sectie "kuilgassen").
ONGEVALLEN MET MESTVERWERKING
Hoe vaak er ongevallen plaats vinden met mestverwerking weet ik niet. Ik kende tot voor kort één praktijkgeval, waarbij een duif op de rand van een eenvoudige mestscheider landde en stierf door het inademen van H2S. Het dier viel in de bak van de mestscheider. De boer merkte het lijkje op doordat het de mestscheider verstopte. waardoor deze overliep.
Op 31 maart 2017 scheurde in het Belgische Zevekote een net nieuw geplaatste salpeterzuurtank, doordat een deel van de gebruikte bouten niet zuurbestendig was. Het resultaat was een indrukwekkende roodbruine wolk, die richting het dorp trok. Zowel het dorp Zevekote als het naastgelegen dorp Sint-Pieterskapelle - ca. 1000 mensen - werden geëvacueerd. De bewoners moesten een nacht en een deel van de volgende dag elders doorbrengen. De volgende video geeft een goed beeld van de wolk en de daardoor veroorzaakte chaos. https://www.youtube.com/watch?v=qLt4KOIB1ig